Het boek “De Porseleinkast, faxen aan Ger”, geschreven door Nicolien Mizee en uitgegeven door Uitgeverij van Oorschot hoeft niet uit de handel te worden genomen, aldus de kort geding rechter in Amsterdam op 11 oktober jongstleden.

Wat was er aan de hand? Mizee schreef een door Van Oorschot consequent als roman omschreven levensverhaal, met name waar het ging om de verhouding met haar moeder. De rechter echter oordeelt dat het hier om een autobiografisch dagboek gaat.

De moeder, de oude Mizee, leeft nog, is inmiddels 80 en is de degene geweest die de procedure tegen Van Oorschot is begonnen. Dat zien we wel vaker. Ik verwijs bijvoorbeeld naar de procedure die de ex van Hans Dorrestijn ooit is begonnen toen hij haar beschreef in zijn boek Finale kwijting.

In beide boeken rekent de almachtige schrijver af met zijn of haar verleden. Dorrestijn beschrijft zijn vechtscheiding en Mizee beschrijft de getroebleerde verhouding met haar moeder.

De rechter laat Mizee (de jonge) ontsnappen door de volgende passage in het vonnis op te nemen: De gemiddelde hedendaagse lezer zal begrijpen dat het boek niet altijd een objectieve beschrijving van de werkelijkheid betreft, maar de persoonlijke beleving en herinnering van de schrijfster, die zij soms heeft overdreven of aangedikt en die zij op een literaire wijze heeft ingekleurd met haar verbeelding en emoties.

Hier gaat het in mijn hoofd mis. Ik volg de redenering van de rechter die jurist is. De vrijheid van meningsuiting is een groot goed en die vrijheid verdient het om verdedigd te worden. Een boek verbieden zal in Nederland dan ook niet snel gebeuren, zeker als het om een literair werk gaat. Waar het mis gaat is de treurige vaststelling dat hier met een moeder en plein public wordt afgerekend. De geportretteerde heeft geen andere mogelijkheid om zich te verdedigen dan hetzij zelf een boek schrijven (en wie is dat gegeven?), hetzij de gang naar de rechter te maken. Want als er her en der is aangedikt en overdreven, als er is ingekleurd met verbeelding en emoties, wat klopt er dan wel?

Die gang naar de rechter heeft de oude verloren. En hoe? In het vonnis lezen we dat de jonge om haar verhaal kracht bij te zetten, verklaringen van twee van haar zussen en van een jeugdvriendin heeft ingebracht. In de waan van alledag, zal voor de wereld om de oude heen de conclusie zijn: zie je wel, waar rook is, is vuur. Een moeder die door haar kinderen voor de hele wereld te kakken wordt gezet. Ik hoop dat de jonge zich schaamt voor dit vonnis.

Hans Bousie