Daaristiedan: de Tijdelijke steunmaatregel tegemoetkoming distributiekosten fysieke boekhandel. Na het nodige gelobby door de KBb is de maatregel er dan eindelijk door. De fysieke boekhandel kan er een beroep op doen. Abusievelijk werd er in Boekblad gecommuniceerd dat alleen KBb leden er van zouden kunnen profiteren, maar dat zou een beetje een rare voorwaarde zijn. Alle fysieke boekwinkels kunnen een beroep doen op de regeling (zolang ze maar onder SBI-code 4761 bij de KvK staan ingeschreven). Dan zijn er nog wat voorwaarden zoals dat het geld alleen maar gebruikt mag worden om boeken die onder de wet op de vaste boekenprijs vallen te distribueren. Er is in totaal 5 miljoen beschikbaar. Later deze maand worden de details bekend gemaakt van nog een tijdelijke regeling, een garantiefonds waarbij 15 miljoen beschikbaar is.

Wat mij opvalt is dit. Het is bij mijn weten de eerste keer dat een regeling zich toespitst op de boekwinkel zelf. Ga maar na, de vaste boekenprijs en het verlaagde BTW tarief zien op boeken, dit is echt een maatregel bedoeld om de boekwinkel overeind te houden. In de toelichting staat: “Een belangrijke overweging voor het steunpakket is de grote betekenis van de boekhandel voor de Nederlandse literaire cultuur en het leesklimaat”. Dat vind ik nu een gouden overweging. In mijn ogen wordt het geld dan precies besteed waar het nuttig is. Het gaat er om dat er een erkenning is voor het belang van de boekwinkel. In Frankrijk en Duitsland bijvoorbeeld is die erkenning er al veel langer, maar ach ja, we lopen in Nederland bepaald niet voorop waar het om het stimuleren van cultuur gaat. Beter laat dan nooit.

Waar ik de boekenbranche toe zou willen oproepen is dit uitgangspunt vast te houden en uit te breiden. Deze overweging kan nooit meer worden ingeslikt. Als zelfs dit kabinet vindt dat de boekhandel deze grote betekenis heeft voor de cultuur, dan zal dat in opvolgende kabinetten toch echt niet minder worden. En dat zou dan de opmaat kunnen zijn naar een meer structurele steun van de boekwinkel. Als we het er met z’n allen over eens kunnen zijn dat de boekhandel steun verdient, dan gaan we dat toch regelen? Dan moet het woord tijdelijk uit de beide maatregelen vervallen. Er moet een permanente steun voor de boekwinkel komen.

Ik wijs wel op één mogelijke adder onder het gras. Ik kan me zo maar voorstellen dat de overheid ergens een grens trekt in het steunen van de branche. De wet op de vaste boekenprijs en het verlaagde btw tarief zijn indirect ook steunmaatregelen voor de boekhandel. Dus voor we ten strijde trekken om tijdelijk uit de maatregelen te verwisselen met het eeuwige, moeten we even goed bedenken of we bijvoorbeeld de wet op de vaste boekenprijs zouden willen ruilen voor steun aan de fysieke boekwinkel.

Hans Bousie, Boekblad, 27 september 2021