Schrijvers in dienst?

bureau Brandeis
17 apr 2019

Ene Tjeerd Langstraat schrijft eerst in Trouw en later in Boekblad dat uitgeverijen `schrijvers die dat willen´ in dienst zouden moeten nemen. Dan zouden ze een gewoon salaris kunnen verdienen en daarboven op nog royalties als hun boek daadwerkelijk wordt uitgegeven. Natuurlijk hebben wij in de branche niets, maar dan ook helemaal niets, terug gehoord over deze suggestie van Langstraat. En waarom horen wij niets? Omdat iedereen in het boekenvak er van doordrongen is dat je schrijvers te vriend moet houden. Zonder schrijvers geen boeken, zonder boeken geen boekenvak en dus denkt iedereen bij het lezen van zo´n opinie: ik ga er niets over zeggen, het waait wel over. Gelukkig maak ik geen onderdeel uit van het boekenvak en kan ik er wel over schrijven. Laat ik kort samenvatten wat ik hieronder uit diep. Wat Langstraat suggereert is tenenkrommende lariekoek.

Langstraat komt op zijn idee omdat schrijvers naar zijn mening te weinig verdienen. Uit het Boekwerk rapport van de KVB `Impact van het Boek’ blijkt dat minder dan 0,1% van de schrijvers een modaal inkomen verdienen. Daarbij wordt dan volgens Langstraat gekeken naar degenen die zich zelf schrijver noemen: ´die hun werk niet als hobby zien, maar als serieus werk´. Langstraat maakt dan de valse vergelijking dat er toch zat geld in de boekenbranche wordt verdiend, immers het kent een omzet van 700 miljoen en dus is de verdeling oneerlijk. En passant vergelijkt Langstraat dan zichzelf met al die schrijvers, hij heeft ooit ook een boek op de markt gebracht waarvan hij niet kon leven.

Het is duidelijk, niet alleen kan Langstraat niet schrijven (anders kon hij er wel van leven), maar hij kan ook niet rekenen. Het is een feit van algemene bekendheid dat uitgevers en boekverkopers zwaar te lijden hebben dezer dagen. Er wordt minder gelezen, minder verkocht en dus minder verdiend. Ik ben zelf boekverkoper en uitgever geweest en ik kan uit eigen ervaring putten als ik zeg dat dat geen vetpot is. Je krabbelt een beetje rond en bent blij als je zonder schulden het eind van het jaar haalt, dat is de realiteit van alle dag in het boekenvak. Dat al die krabbelaars dan bij elkaar 700 miljoen omzetten zegt niets over de verdienste per hoofd.

Waarom blijven boekenvakkers dan toch boekenvakkers? Tja, dat zal deels komen omdat ze niet anders kunnen, deels omdat ze niets anders willen. Maar niemand kiest voor het boekenvak om rijk te worden. Een schrijver schrijft in de eerste plaats (althans ik heb het hier over de schrijver van bellettrie) om te schrijven, in de tweede plaats om uitgegeven te worden en pas in de laatste plaats om geld te verdienen. Nee, het klopt dat je van de schrijverij doorgaans niet kunt leven. Maar Tjeerd, weet je dat er een miljoen mensen elk weekend op de voetbalvelden rond hobbelen? En dat die voetbalclubs allemaal draaien op vrijwilligers? Die mensen krijgen helemaal nul komma nul voor hun werk en toch doen ze het, omdat ze het leuk vinden. Vind je dat niet een grotere misstand?

Tjeerd, stop met janken en stop ook maar meteen met schrijven.

Hans Bousie

Naar
boven