Balans naar de Bezige Bij, TerraLannoo naar UnieboekHetSpectrum, Arbeiderspers naar A.W. Bruna. Selexyz op het randje? De redactionele pagina’s in Boekblad zijn niet aan te slepen om de positieve en negatieve gevolgen van schaalvergroting te duiden. De vraag is natuurlijk of er geschaalvergroot wordt omdat het gezelliger is met z’n allen ten onder te gaan dan in je eentje (de psychologie van de lemming), of dat er echt een rationele verklaring voor te geven is.

Ik denk dat schaalvergroting in de uitgeverij, niet mag betekenen dat je hetzelfde gaat doen, maar dan met meer mensen. Zo stemde mij het commentaar van Lex Jansen ongerust. Hij meldde dat hij als voordeel zag dat hij nu bij de Arbeiderspers maar 1 iemand heeft die zich met digitalisering bezig houdt en dat dat er straks meer worden en dat hij verheugd was dat er meer mensen zouden zijn om de boekhandel te bezoeken.

Met alle respect, maar als dat de reden is om samen te gaan, dan is de fusie bij voorbaat ten dode opgeschreven. Natuurlijk heb je meer mensen, maar ook meer boeken, dus hoe je dan kunt redeneren dat je per saldo meer ruimte zou hebben om winkels te bezoeken is mij een raadsel. Als je op dit moment als uitgever 1 iemand hebt die zich met digitalisering bezig houdt, dan is dat onvoorstelbaar. Digitalisering is zo belangrijk, dat moet in de genen van alle medewerkers bij een uitgeverij zitten.

Het commentaar van die andere Janssen (maar ja, die heeft ook een s meer in zijn naam) stemt mij al wat meer gerust. De imprints blijven intact, maar we gaan gewoon minder uitgeven. Kijk, dat lijkt mij een visie waar je op kunt varen. Focus, focus, focus.

Mij lijkt de toverformule dat je in een fusie zoekt naar waar je kunt delen. Dat kan op distributie, verkoopmacht, investeringen (bijvoorbeeld in digitalisering). Maar waar je vooral niet in moet gaan zitten delen is individuele klasse van uitgevers en redacteuren. Zoals Coen Peppelenbos het verwoordde in Boekblad, ik heb meer een relatie met Lex Jansen dan met de Arbeiderspers.

Het enorme risico van een grote onderneming in een markt waarin de omstandigheden dagelijks wisselen is dat je niet snel genoeg mee beweegt. Een grote onderneming, heeft targets, budgetten, dure panden, veel personeel en heel veel: “we doen het al jaren zo, dus het zal allemaal zo’n vaart niet lopen”gevoel. Als ik aan Selexyz denk, dan denk ik aan de nadelen van schaalvergroting. Een boekhandelsonderneming met boekhandels die zich altijd hebben onderscheiden door hun eigenzinnigheid, kun je niet centraal gaan zitten leiden, behalve als het om faciliterende diensten gaat zoals ik hierboven al heb aangegeven.

Directeuren in boekenland. Fuseer vooral zo veel mogelijk. Breng kosten terug, snijdt in personeel, en daal vervolgens af naar de onderste regionen in uw onderneming en ondersteun hen die het verschil moeten maken van harte. Leg de verantwoordelijkheid zo laag mogelijk in de organisatie. Paar de individuele betrokkenheid die in het uitgeefvak o zo belangrijk is aan de grootte die nodig is om grote uitdagingen het hoofd te bieden en leef nog lang en gelukkig.