Je kunt zeggen over Mai Spijkers wat je wilt, en er wordt ook heel veel over hem gezegd, maar hij weet de publiciteit makkelijk te vinden. De ene keer met truttenporno in maar liefst vijftig tinten grijs, maar dan nu is hij de uitgever van Mein Kampf, dat heel lelijk in het Nederlands “Mijn strijd” wordt genoemd. Ik vind dat lelijk en niet snugger omdat het boek nu eenmaal wereldwijd bekend is onder de oorspronkelijke titel en wie kan het wat schelen wat de letterlijke vertaling van Mein Kampf is.

Op de vraag in Boekblad of hij het boek gelezen heeft, volstaat Spijkers (in de Duitse pers consequent met spijker aangeduid) niet met een eenvoudig nee (vijftig tinten grijs had hij ook niet gelezen) maar met een nee, met een heel uitvoerige uitleg. Alsof hij vol in zijn kruis getrapt wordt door die vraag. Hij antwoord met een “Nee, waarom zou ik?” Defensief dus.

Daar kan ik nu heel enthousiast van worden. Als je er een gewoonte van maakt om regelmatig de controverse te zoeken en er niet voor terugdeinst hard te onderhandelen, dan lijkt het je niet te deren wat mensen van je denken. Maar als je je gaat verdedigen voordat je wordt aangevallen, dan is er meer aan de hand. Maar zie dit als een terzijde, hier mogen psychologen zich verder op blind staren, ik heb het hier liever over het uitgeefvak.

Mai is een uitgever pur sang. Hij ruikt succesvolle boeken en het kan hem zo op het oog niet schelen wat voor boek het dan is. De range is zo breed als het leven, de enige overeenkomst is dat zijn boeken succesvol zijn. Mai heb ik ooit zelf tijdens een congres horen roepen dat hij “natuurlijk niet aan kruissubsidie doet”. Dat doet volgens hem geen enkele uitgever. Je geeft gewoon uit wat je denkt dat je zult verkopen en soms kleun je per ongeluk mis. En zo kleunt Spijkers regelmatig raak.

Wat moet je er van vinden dat Mein Kampf nu in een Nederlandse vertaling uit komt en natuurlijk bij Mai Spijkers? Ik zou zeggen, zo weinig mogelijk. In Duitsland is zo’n publicatie natuurlijk enorm indrukwekkend, niet voor niets werden er aan de Duitse versie maar liefst 3700 noten toegevoegd. Maar in Duitsland gaan ze begrijpelijk genoeg niet heel relaxed met hun verleden om. Duitsers spraken vroeger gewoon Duits, maar adresseren je zelfs in hun eigen land bij voorkeur in het Engels. Ze schamen zich voor het verleden van hun grootouders en ze zijn als de dood om voor nazi door te gaan. Althans dan hebben we het hier over de lieve Duitsers.

Dat het boek in Nederland noteloos verkrijgbaar is, lijkt me prima. Daar zou ik niet nodeloos moeilijk over doen. En dat dat in Duitsland juist niet zo is ook prima. De wereld is veranderd. Hitler is dood. Duitsers spreken Engels en worden er op het WK in de eerste ronde uitgegooid. Het fluitsignaal voor het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft geklonken.

Hans Bousie